АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНДАҒЫ КӨГАЛДАНДЫРУ ҮРДІСТЕРІН NDVI ТАЛДАУЫ АРҚЫЛЫ БЕС ЖЫЛДЫҚ КЕЗЕҢДЕ (2020-2025 ЖЖ.) БАҒАЛАУ

Анотація

Бұл зерттеуде Алматы қаласының (Қазақстан) бес жылдық кезеңіндегі (2020 ж. маусым – 2025 ж. маусым) көгалдандыру үрдістері Sentinel-2 суреттерінен алынған NDVI көрсеткіштерін қолданып, маусымдық және жылдық үлгілерін талдау арқылы бағаланады. Sentinel-2 Level-2A жоғары ажыратымдылықтағы (10 м) суреттері QGIS бағдарламасында өңделді: бұлттылығы ≥30 % болатын көріністер алынып тасталды және Алматы қаласының әкімшілік шекараларына сәйкес қырқылды. NDVI мәндері таңдаулы бұлтсыз күндер үшін есептеліп, маусымдық және арнайы анықталған жылдық кезеңдер (маусым–мамыр) бойынша агрегатталды және өсімдіктің кеңістіктік және уақыттық динамикасын бағалау үшін статистикалық талдау жүргізілді. Бұрынғы жергілікті зерттеулерден айырмашылығы, бұл жұмыс Алматы қаласының өсімдік жамылғысын спутниктік NDVI мәліметтеріне сүйене отырып, тұтас және көпжылдық деңгейде алғаш рет бағалайды. Бұл жасыл инфрақұрылымды ұзақ мерзімді мониторингтеудің негізін қалыптастырады және тұрақты қалалық жоспарлау үшін құнды мәліметтер ұсынады. Нәтижелер Алматының континентальды климатына сәйкес анық және болжамды маусымдық NDVI үлгілерін көрсетеді. Жазғы кезеңдер тұрақты түрде ең жоғары NDVI мәндерін (~0.50–0.52) көрсетсе, қысқы кезеңдер айтарлықтай төмен мәндермен (~0.01–0.07) сипатталды. Зерттеу кезеңінде орташа жылдық NDVI көрсеткіштерінде айқын немесе тұрақты тренд анықталмады, бұл қаладағы көгалдандыру деңгейінің жалпы тұрақтылығын көрсетеді, қаладағы жасыл инфрақұрылымды дамытуға бағытталған бастамаларға қарамастан.